stanąć na głowie

* * *

stoję stoisz, stój

1. (= utrzymywać się w pionie) stand; stać na głowie stand on one's head; stanąć na głowie do a headstand; przen. bend l. lean over backwards; stanąć na rękach do a handstand; stać na palcach stand on tiptoe; stać prosto stand upright; stój, bo strzelam! freeze (or you're dead)! ledwie stoję ze zmęczenia I'm dead tired; stać! halt!

2. (w miejscu, bez ruchu) stand still; stać na warcie keep guard l. watch; stać w kolejce stand in a line; Br. stand in a queue; stać po coś ( w kolejce) line up for sth; Br. queue up for sth; stać za ladą stand behind the counter; stać na czele czegoś spearhead sth; stać nad kimś ( w hierarchii) be superior to sb; stać nad grobem przen. have one foot in the grave; stać ponad prawem stand above the law; stać na stanowisku, że... be of the opinion that...; stać nad przepaścią przen. be on the brink of ruin; stać na własnych nogach przen. stand on one's own (two) feet; stać pod znakiem zapytania (o losach, przyszłości) be on a knife edge; stać otworem be wide open; drzwi naszego domu zawsze stoją dla was otworem you're always welcome in our house; kariera stoi przed tobą otworem you've got a glamorous career ahead you; stać przy kimś murem przen. stand firmly behind sb; stać w gotowości stand ready; stać w miejscu (= nie ruszać się) stand still; (= nie rozwijać się) be at a standstill; stać w obliczu klęski face defeat; stać w ogniu be on fire; stać ramię w ramię stand shoulder to shoulder; dobrze/źle stać ( o interesach) be going well/badly; armia stoi pod bronią the army is under l. in arms; coś stoi na przeszkodzie sth stands in the way; kto za tym stoi? przen. who's behind it?; nie wiem, na czym stoję I don't know where I stand; umowa stoi you got a deal.

3. ( znajdować się) stand; kląć na czym świat stoi curse and swear; dom stał pod lasem the house stood on the edge of the forest; zboże stoi w polu corn stands l. is in the field.

4. (= nie działać) ( o fabryce) be at a standstill; mój zegarek stoi my watch has stopped.

5. pot. (= mieć wartość) be rated; jak stoi dzisiaj dolar/euro? what's the dollar/euro today?; stoi? pot. (o umowie, zakładzie) is it a deal?

6. (o sierści, włosach) bristle; obsc. ( o członku) be erect; włosy stały mu (dęba) na głowie his hair stood on end.

7. przest. (= kwaterować) be quartered.

8. nie stać mnie na kupno tego domu I can't afford to buy this house; stać mnie na taksówkę I can afford a taxi.

- stanąć na baczność to stand to attention

- stanąć na głowie to stand on one’s head

- stanąć na rękach to do a handstand

- pies stanął na tylnych łapach the dog stood up on its hind legs

- stanęła na palcach, żeby więcej widzieć she stood on her toes in order to see more

- książki stanęły na półkach the books were placed on the shelves

- pociąg stanął na stacji the train stopped at the station

- samochód stanął przed posterunkiem policji the car pulled up in front of the police station

- stawać przed wystawami to stop in front of shop windows

- zegar stanął the clock has stopped

- fabryki stanęły the factories have stopped operating

- ruch uliczny stanął traffic was brought to a standstill

- stanąć przed sądem/komisją lekarską to appear before a court/the medical board

- stanąć do konkursu to enter a competition

- stanąć do walki z kimś to square up to sb

- stanąć do przetargu to put in a bid

- stanąć do apelu to fall in for roll-call

- goście stanęli w drzwiach naszego domu some visitors turned up at our door

- staął mu he had a hard-on wulg.

- poczekaj! tchu mi już nie staje wait! I’m getting out of breath

- na noc stanęliśmy w gospodzie we stopped at an inn for the night

- wojsko stanęło obozem we wsi the army made camp in the village

* * *

* * *

staję stajesz, stawaj

1. (= wstawać) stand up, rise; stawać na baczność stand to attention; stanąć na nogi be up and about, get on to one's feet; stawać okoniem stand pat; stanąć przed czymś confront sth; stanąć w miejscu come to a dead stop; stanąć w obliczu wyzwania face a challenge; stawać na głowie, żeby coś zrobić lean over backwards to do sth, stand on one's head to do sth.

2. ( o przedmiotach) (= prostować się) rise; stawać dęba ( o koniu) rear; ( o włosach) stand on end; język stanął mu kołkiem he was speechless; stanął mi na jej widok wulg. I had a hard-on when I saw her.

3. (= zatrzymywać się) stop, come to a halt l. standstill; pociąg staje na wszystkich stacjach the train calls l. stops at all stations; stanął mi zegarek my watch stopped; stanął jak wryty he froze in his tracks; negocjacje stanęły w martwym punkcie negotiations ended in a stalemate; słowa stanęły mi w gardle the words stuck in my throat; te pieniądze staną ci kością w gardle pot. this money will stick in your gizzard; ruch uliczny stanął the traffic ground to a halt; statek stanął na kotwicy the ship came to anchor.

4. (= pojawiać się) turn up, come, appear; stanąć przed sądem be on l. go on l. stand trial; stanąć z kimś oko w oko confront sb; noga ludzka tu nigdy nie stanęła no human foot has ever trodden on this land; łzy stanęły komuś w oczach tears stood in sb's eyes; stanąć na czele take the lead, head; stanąć na wysokości zadania rise to the emergency l. occasion l. challenge; stawać w czyjejś obronie defend sb, stand up for sb, stick up for sb; hotel stanął w ogniu the hotel went on fire; sprawa stanęła na ostrzu noża matters were brought to a head.

5. przest. (= wystarczać) have enough; nie staje mu odwagi/sił he doesn't have enough courage/energy; tak krawiec kraje, jak mu materii staje cut one's coat according to one's cloth.

6. przest. (= kwaterować) quarter, lodge; wojsko stanęło we wsi soldiers were quartered in the village.

- przednie/tylne nogi front legs a. forelegs/hind legs

- złamać nogę to break one’s leg

- skręcić nogę w kostce to sprain one’s ankle

- założyć nogę na nogę to cross one’s legs

- siedzieć ze skrzyżowanymi nogami to sit cross-legged

- chwiać się na nogach to stagger

- ledwo a. z trudem trzymać się na nogach to be about to collapse

- trzymać a. utrzymywać się na nogach to keep one’s balance

- nie zdołał a. nie umiał utrzymać się na nogach he lost his balance

- nogi ugięły się pode mną/pod nią I/she went weak at the knees

- iksowate nogi a. nogi w iks knock knees

- mieć iksowate nogi to be knock-kneed

- palce u nóg toes

- deptać komuś po nogach w tańcu to tread a. step on sb’s toes while dancing

- powłóczyć nogami to drag one’s feet

- stolik/taboret na trzech nogach a three-legged table/stool

- stół na jednej a. o jednej nodze a pedestal table

- zawsze byłem noga z matmy I’ve always been a duffer at maths

- postąpił jak noga he blew it pot.

- □ noga wykroczna Sport back leg

- noga wypadowa Sport leading foot

■ do góry nogami topsy-turvy, upside down

- świat przewrócony do góry nogami a topsy-turvy world

- przewrócić wszystko do góry nogami to turn everything upside down

- noga! a. do nogi! (do psa) heel!

- chodzić przy nodze a. za nogą [pies] to walk a. follow at a. to heel

- do nogi a. co do nogi to the last person

- wystrzelali wszystkich co do nogi they wiped out all of them

- na drugą nogę! pot. let’s drink another one

- na jednej nodze on a. at the double

- w nogach łóżka a. posłania at the foot of the bed

- w nogę [iść, maszerować] in step

- w nogi! run for it!

- dać nogę pot. to leg it pot.

- dali nogę z ostatniej lekcji they bunked off GB pot. a. played hook(e)y from US pot. the last period

- trzecia noga pot., żart. a walking stick

- wziąć nogi za pas to take to one’s heels

- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist a. oppose sth

- być cały dzień a. nieustannie na nogach to be on the go every minute of the day a. without a break

- być jedną nogą w grobie a. na tamtym świecie to be at death’s door, to be on one’s last legs; to have one foot in the grave pot., żart.

- być na ostatnich nogach pot. to be worn to a frazzle pot.

- robić coś na ostatnich nogach to do sth with one’s last strength

- być od świtu a od rana na nogach pot. to be on the run since first light

- iść a. wlec się noga za nogą to drag one’s feet

- iść w nogi [alkohol] to make walking difficult

- lecieć a. padać a. walić się z nóg to be collapsing from exhaustion; to be ready to drop pot.

- ledwo powłóczyć nogami a. wlec nogi za sobą to be on one’s last legs

- (ze zmęczenia) ledwo a. z trudem trzymał się na nogach (being so tired) he could barely stand

- mieć dobre nogi to be a good walker

- nakryć się nogami pot. to fall (down) on one’s back

- nie móc ruszyć ręką, ani nogą to be too tired to stir

- padać a. rzucać się komuś do nóg (na znak czci, wdzięczności) to fall a. drop a. sink to one’s knees before sb; (na znak pokory, oddania) to bend a. bow the a. one’s knee to sb

- podciąć komuś nogi [silne wrażenia, emocje] to make sb weak at the knees; (spowodować upadek) to trip sb (up)

- podstawić komuś nogę (spowodować upadek) to trip sb (up); (zaszkodzić) to trip sb up

- porwać się a. zerwać się a. skoczyć na równe nogi to jump a. leap to one’s feet

- postawić kogoś na nogi (finansowo) to provide sb with a firm financial footing; (zdrowotnie) to make sb feel good again

- schodzić a. uchodzić nogi do kolan to be exhausted by walking

- stanąć mocno na nogach (zdrowotnie) to be back on one’s feet; (finansowo) to establish oneself on a firm financial footing

- stanąć na własnych nogach to stand on one’s own (two) feet

- ściąć a. zwalić a. zbić kogoś z nóg (pozytywnie) to sweep sb off their feet; (negatywnie) to knock sb off their feet

- tracić grunt pod nogami (w konfliktowej sytuacji) to lose ground

- traktować kogoś per noga a. per nogam to treat sb in a scornful way

- wstać lewą nogą pot., żart. to get out of bed on the wrong side

- wyciągać nogi pot. (iść szybciej) to walk with long strides

- wyciągnąć nogi pot. (umrzeć) to cash in one’s chips pot., to turn up one’s toes pot.

- zmienić nogę to fall into step

- zmylić nogę to break step

- jesteśmy już/jeszcze jedną nogą na wakacjach our thoughts are already/still on holidays

- jesteś tu z nami tylko jedną nogą you’re here with us merely physically but your thoughts are elsewhere

- moja/jego noga więcej tu nie postanie I/he will never set foot in this place again

- noga się mu/mi powinęła his/my luck has run out

- nogi mu/jej odjęło przest. his/her legs are paralysed

- nogi odmawiają mi posłuszeństwa my legs fail me

- nogi same ją/jego niosą she/he walks effortlessly

- nogi wrosły jej w ziemię she was petrified

- wyjść a. wyjechać skądś nogami do przodu pot. (umrzeć) to turn up one’s toes

- ziemia a. grunt usuwa mi/nam się spod nóg I am/we are finding myself/ourselves in a precarious situation

- żywa noga stąd nie ujdzie no one will get out of here alive

- kłamstwo ma krótkie nogi przysł. (the) truth will out przysł.

- kto nie ma w głowie, ten ma w nogach pot. forgetful people waste more time

- ręka rękę myje, noga nogę wspiera przysł. you scratch my back and I’ll scratch yours przysł.

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- błędne/bystre/zamglone/żywe oczy wild/sharp/hazy/lively eyes

- brązowe/piwne/szare/zielone oczy brown/hazel/grey/green eyes

- dwoje a. oboje oczu a pair of eyes

- głęboko osadzone oczy deep-set eyes

- podbite/podsinione oczy black-ringed/livid eyes

- przekrwione/skośne/wpadnięte/wyłupiaste/wypukłe oczy bloodshot/slanting/sunken/bulging/protruding eyes

- łzy napływają a. nabiegają komuś do oczu tears are welling up in sb’s eyes

- oczy komuś zachodzą łzami tears flow into sb’s eyes

- łzy zakręciły się komuś w oczach tears rolled in sb’s eyes

- męczyć a. wytężać a. wysilać oczy to strain one’s eyes

- mrużyć oczy to squint

- otwierać/zamykać oczy to open/to close one’s eyes

- skierować a. obrócić oczy na kogoś/na coś to direct one’s eyes at sb/sth

- wodzić za kimś/czymś oczami a. śledzić kogoś/coś oczami to follow sb/sth with one’s eyes

- tkanina w kolorowe oka polka-dot fabric

- oka na a. w rosole drops of fat in the broth

- stać na oku to bow watch

□ argusowe oczy książk. Argus-eyed look

- kocie oczy Techn. catseyes

- kocie oko Miner. cat’s eye

- magiczne oko Radio, Techn. magic eye

- oko cyklonu Meteo. eye of the storm, storm centre

- oko opatrzności Relig. (symbol opatrzności) the Eye of Providence

- pawie oko (wzór na piórach pawia) peacock’s eye

- tygrysie oko Miner. tiger(’s)-eye

- wole oczy Archit. (ornament) bullseye a. bull’s-eye ornament

- wole oko Archit. bullseye a. bull’s-eye window

■ sokole oko eagle eye

- o sarnich oczach doe-eyed

- szklane oczy (chorobliwe) glazed a. shiny eyes; (o tępym spojrzeniu) glassy a. glazed eyes

- świdrowate oczy przest. piercing eyes

- bez zmrużenia oka a. oczu without batting an eye(lid)

- być czyimś okiem i uchem to be sb’s eyes and ears

- być/pozostawać/uczyć się pod czyimś okiem to be under sb’s tutelage

- cieszyć a. nęcić a. przyciągać a. przykuwać a. rwać a. wabić oczy a. oko to please the eye

- rzucać się a. bić a. uderzać w oczy to be blatant

- dawać po oczach pot. to blind, to dazzle

- dla czyichś pięknych oczu a. na piękne oczy for sb’s pretty face

- dobrze/źle jemu/jej z oczu patrzy he/she has a kind/a forbidding look in his/her eyes

- dwoi a. troi się mu w oczach he sees double/triple

- iść a. pójść gdzie a. dokąd oczy poniosą a. zaprowadzą to go and never look back

- jak a. gdzie okiem sięgnąć a. oko sięga as far as the eye can see

- mieć ciemne plamy przed oczami to see spots before one’s eyes

- pociemniało mu a. zrobiło mu się ciemno przed oczami he saw spots before his eyes

- leźć a. włazić komuś w oczy pot. to nag sb pot., to get in sb’s way pot.

- mieć dobre a. bystre oko a. oczy (być spostrzegawczym) to have observant eyes; (mieć dobry wzrok) to have good a. sharp eyes

- mieć kocie oczy to have cat’s eyes

- mieć kogoś/coś na oku a. mieć oko na kogoś/coś to keep an eye a. a sharp eye on sb/sth

- mieć kogoś/coś przed oczami to have sb/sth before one’s (very) eyes

- stoją mi przed oczami I have them before my very eyes

- mieć oczy (szeroko) otwarte to keep one’s eyes open a. skinned, to keep one’s weather eye (on sth)

- mieni się mi/jemu/jej w oczach a. świat/wszystko mi/mu/jej mieni się w oczach I see/he sees/she sees spots

- mówić a. powiedzieć a. wygarnąć komuś coś prosto w oczy to say sth in sb’s face

- na czyichś oczach before a. in front of a. under sb’s (very) eyes

- na oko more or less

- napawać a. paść a. sycić oczy czymś a. widokiem czegoś/kogoś to feast one’s eyes on sth/sb

- nie móc oderwać oczu od kogoś/czegoś to have one’s eyes riveted to sb/sth

- nie śmieć spojrzeć komuś w oczy a. nie śmieć pokazać się komuś na oczy to not be able to look sb in their eyes a. face

- nie wiedzieć, gdzie oczy podziać a. schować książk. to not know where to look

- nie wierzyć a. nie dowierzać (swoim a. własnym) oczom to not believe one’s own eyes

- obserwować coś/patrzeć na coś kątem oka to watch/to see sth out of a. from the corner of one’s eye

- oczy się mu/jej kleją a. zamykają his/her eyelids are drooping

- oczy się mu/jej świecą a. śmieją do kogoś/czegoś his/her eyes shine a. are shining at sb/sth

- oczy wychodzą a. wyszły a. wyłażą a. wylazły mu/jej na wierzch a. z orbit (ze strachu) his/her eyes bulge(d) from his/her head a. sockets; (ze zdziwienia) his/her eyes pop(ped) out on stalks

- oczy zachodzą mu/jej mgłą a. mgła przysłania a. zasłania a. zasnuwa mu/jej oczy his/her eyes get hazy, his/her sight gets blurred

- oko mu/im zbieleje this will knock him/them out

- otworzyć oczy to wake

- otworzyć szeroko oczy a. zrobić duże a. wielkie oczy a. wybałuszyć a. wytrzeszczyć oczy to goggle

- patrzeć a. spoglądać a. zerkać spod a. kątem oka to look (at sth) out of a. from the corner of one’s eye

- pilnować a. strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie a. jak źrenicy oka to guard sth with one’s life

- podnieść a. wznieść oczy to lift a. raise one’s eyes

- postawić oczy w słup to cast up one’s eyes in astonishment

- patrzeć krzywym a. złym okiem na kogoś/coś to frown (up)on sb/sth, to look askance at sb/sth

- przeszyć a. prześwidrować a. przewiercić kogoś oczami to look at sb piercingly

- przewracać oczami a. wywracać oczy a. oczami to roll one’s eyes

- robić (do kogoś) słodkie oczy pot. to cast a. to make sheep’s eyes (at sb)

- robić coś dla (ludzkiego) oka a. dla ludzkich oczu to keep up appearances

- zrobić a. puścić do kogoś (perskie) oko to wink at sb

- rozmawiać/spotkać się z kimś w cztery oczy to talk/to meet with sb face to face a. tête-à-tête

- skakać a. rzucać się komuś do oczu to fly at sb’s throat

- spojrzeć niebezpieczeństwu/prawdzie/śmierci (prosto) w oczy to face the danger/truth/death

- spotkać się a. stanąć a. znaleźć się z kimś/z czymś oko w oko to be eyeball to eyeball with sb/sth

- spuścić a. opuścić oczy to lower one’s eyes

- stracić kogoś/coś z oczu a. z oka to lose sight of sb

- strzelać oczami (rzucać wesołe spojrzenia) to cast happy glances; (lękliwie zerkać) to cast anxious glances

- szukać oczami kogoś/czegoś to look about for sb/sth

- ścigać a. gonić kogoś/coś oczami to follow sb with one’s eyes

- w czyichś oczach in sb’s eyes

- w oczach rapidly

- zmieniać się w oczach to change overnight

- urosnąć w oczach (dziecko) to shoot up

- w żywe oczy blatantly

- kłamać w żywe oczy to lie through one’s teeth, to tell brazen lies

- widoczny gołym okiem visible to the naked eye

- widzieć a. zobaczyć coś a. przekonać się o czymś na własne a. swoje oczy to see sth with one’s own eyes

- widzieć coś oczami a. oczyma duszy a. wyobraźni to see sth in one’s mind’s eye

- wisieć oczami na kimś/czymś to fix one’s eyes on sb/sth, to glue one’s eyes to sb/sth

- wpaść komuś w oko to catch one’s fancy; (zwrócić uwagę) to catch sb’s eye

- wykłuwać komuś oczy czymś to fling sth in sb’s face

- wypatrywać (sobie) za kimś/czymś oczy to look out for sb/sth

- z zamkniętymi a. zawiązanymi oczami (z łatwością) with one hand (tied) behind one’s back; (trafić gdzieś) with one’s eyes closed

- (po)za oczami behind sb’s back

- zamknąć oczy książk., euf. to pass away, to breathe one’s last (breath)

- zamykać a. przymykać a. (przy)mrużyć na coś oczy to turn a blind eye to sth

- zejść komuś z oczu to get out of sb’s sight

- zginąć a. zniknąć komuś z oczu to vanish from sb’s sight

- oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye, a tooth for a tooth

- co z oczu, to z serca a. z myśli przysł. out of sight, out of mind

- czego oko nie widzi a. oczy nie widzą, tego sercu nie żal przysł. what the eye doesn’t see, the heart doesn’t grieve (over)

- pańskie oko konia tuczy przysł. the master’s eye makes the horse fat

- popie oczy, wilcze gardło, co zobaczy, to by żarło przysł. sb has eyes bigger than their stomach

- mały palec the fourth a. the little finger; the pinkie pot.

- palec wskazujący the first a. the index finger, the forefinger

- palec serdeczny the third a. the ring finger

- zwinne palce deft a. nimble fingers

- wodzić po czymś palcami to run one’s fingers over sth

- grozić (komuś) palcem to wag a a. one’s finger at sb, to shake one’s finger at sb

- wskazywać kogoś/coś palcem to point one’s finger at sb/sth

- wielki palec u nogi the big toe

- stanąć na palcach to stand on tiptoe a. on tiptoes a. on one’s toes US

- iść/chodzić na palcach to tiptoe

- pantofle wąskie w palcach pointed shoes

- pantofle z odkrytymi palcami peeptoe shoes

■ palcem nie kiwnąć a. nie kiwnąć palcem w bucie not to (even) lift a. raise a finger, not to do a hand’s turn

- palec boży the hand of God

- palcem na wodzie pisane written on the wind

- mój awans jest palcem na wodzie pisany my promotion is written on the wind

- ludzi w jej wieku/rodowitych Rosjan/jamniki można było policzyć na palcach (jednej ręki) people (of) her age/native Russians/dachshunds could be counted on the fingers of one hand

- daj mu palec, a on całą rękę chwyta give him an inch and he will take a mile przysł.

- gdzie palcem tknąć wherever you turn

- maczać w czymś palce to have a finger in the pie, to have a hand in sth

- mieć coś w małym palcu to have sth at one’s fingertips

- mieć w jednym palcu więcej rozumu a. wiedzy niż ktoś inny w głowie to have more brains in one’s little finger than somebody else has in his/her whole body

- nie kładź palca między drzwi don’t get your fingers burned, mind you don’t burn your fingers

- pociąg był tak bardzo zatłoczony, że nie było gdzie palca wcisnąć a. wetknąć the train was crammed full of a. jam-packed with passengers

- publiczność stała – nie było gdzie palca wetknąć the audience stood jam-packed

- sypialnia była tak wyładowana jej rzeczami, że palca by nie wetknął the bedroom was stuffed to the gunwales with her things

- nie tknąć a. nie trącić kogoś palcem not even to lay a finger on sb

- owinąć kogoś dokoła a. koło a. wokół (małego) palca to twist a. wind a. wrap sb around one’s little finger

- patrzeć na coś przez palce to turn a blind eye to sth, to wink at sth

- pieniądze/zarobki przeciekają nam przez palce we let money slip through our fingers

- podać komuś jeden palec a. dwa palce na powitanie to greet sb disdainfully

- pokazywać a. wytykać kogoś palcami to point a finger a. an accusing finger at sb

- mieszkał/został sam jak palec he lived/was all alone a. all on his own

- jestem sam jak palec na tym świecie I am all alone in the world

- (to) zarzut wyssany/historia wyssana z palca (that is) a trumped-up charge/story

- wystarczy palcem kiwnąć you have only to lift your little finger

- wystarczy palcem kiwnąć na nią, a ona już leci you’ve only to lift your little finger, and she’ll come running

- znać Paryż/katechizm jak (swoje) pięć a. dziesięć palców to know Paris/the catechism like the back of one’s (own) hand

- palce lizać (o jedzeniu) yum-yum! pot., scrumptious pot.; (o osobie, rzeczy) scrumptious (stuff a. thing) pot.

- kobitka palce lizać! she’s quite a dish!

- mała jak palec, a zła jak padalec przysł. ≈ nasty little vicious twerp pot.